5 N 1 K ETKİNLİĞİ
ÇİFTÇİNİN OĞULLARI
Bir çiftçinin birkaç oğlu varmış. Birbirleriyle geçinemez , kavga ederlermiş. Babaları : “ Birbirinizi sevin , yardımlaşın ” dermiş. Ama çocuklar , babalarının bu güzel öğütlerini tutmazlarmış.
Çiftçi bir gün çocuklarını çağırmış :
- Bana , bir ağaçtan on çubuk kesip getirin , demiş.
Çocuklar çubukları getirmişler. Çiftçi , çubukları birbirlerine bağlayarak , oğullarına vermiş.
- Hadi kırın bunları , demiş.
Oğlanlar , çubuk demetini kırmaya çalışmışlar. Ama kıramamışlar. Çiftçi , demeti alıp çözmüş. Çubukları oğullarına birer birer vermiş. Onlar da kendilerine verilen çubukları kolayca kırmışlar. Bu olay üzerine çiftçi çocuklarına şöyle demiş :
- Görüyorsunuz ya , birleşmek güç yaratıyor. Birbirinizle anlaşmaya çalışınız. O zaman size kimsenin gücü yetmez. Siz de her güçlüğü yenersiniz
( Aşağıdaki soruları yukarıdaki parçaya göre yanıtlayınız. )
1. Çiftçinin oğullarının birbirleriyle olan ilişkileri nasılmış?
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2. Çiftçi çocuklarından ne getirmelerini istemiş?
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3. Babaları çocuklarına ne dermiş?
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
4. Çiftçi çubukları ne yapmış?
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
5. Oğulları çubukları ne yapmaya çalışmış?
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
6. Çubukları kolayca kırmalarının nedeni nedir?
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
7. Parçanın ana fikri nedir?
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
8. Parçanın kahramanları kimlerdir?
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
9. Çiftçinin oğullarının yerinde siz olsanız ne yapardınız?
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
10. Parçaya başlık olarak siz ne koyardınız?
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
5 N 1 K ETKİNLİĞİ
BEN EĞİLMEM
Mustafa Kemal’in çocukluk arkadaşı Asaf İlbay, okula gittiği günlere ilişkin iki anısını şöyle anlatır : “Evimizin bahçesi büyüktü. Sık sık mahalle arkadaşları toplanır ve o zamanlar Selanik’te pek yaygın olan ‘mancık’ oyunu oynardık. Bu bir tür ‘birdirbir’ oyunuydu. Bir kişi eğiliyor, öbürleri sırayla onun üzerinden atlıyorlardı. Mustafa oyuna katılmazdı ancak izlemeye de bayılırdı. Bir gün kararlaştırdık. Mustafa’yı yaka paça zorla oyuna soktuk. Sırayla hepimizin üzerinden atladı. Eğilme sırası kendisine gelince de dimdik durarak “Haydi atlayın!” dedi. Biz başını yere eğmesi için ısrar ettikçe “Ben eğilmem. Böyle atlarsanız atlayın.” diyordu. Bir türlü başını eğdiremedik.
( Aşağıdaki soruları yukarıdaki parçaya göre yanıtlayınız.)
1. Atatürk’ün çocukluk arkadaşı kimdir?
…………………………………………………………………………………………………………………..
2. Bu anı ne zaman yaşanmıştır?
…………………………………………………………………………………………………………………..
3. Oyunu nerede oynamışlar?
…………………………………………………………………………………………………………………..
4. Çocukların oynadıkları oyunun adı nedir?
…………………………………………………………………………………………………………………..
5. Çocukların oynadıkları oyun nasıl oynanmaktadır?
…………………………………………………………………………………………………………………..
6. Arkadaşları Mustafa’yı nasıl oyuna sokmuşlardır?
…………………………………………………………………………………………………………………..
7. Eğilme sırası Mustafa Kemal’e gelince ne yaptı?
…………………………………………………………………………………………………………………..
8. Israrla başını eğmesini isteyen arkadaşlarına ne söyledi?
…………………………………………………………………………………………………………………..
9. Okuduğunuz yazının başlığı nedir?
…………………………………………………………………………………………………………………..
OKUDUĞUNU ANLAMA YETENEĞİ
RÜZGÂR ESTİĞİNDE UYUYABİLİR MİSİN?
Genç bir adam Amerika’nın batısındaki bir çiftliğe iş başvurusunda bulunmuştu. Çiftliğin sahibi ona özelliklerini sorduğunda genç adam kendine güvenen bir edayla şöyle cevap vermişti:
"Rüzgar estiğinde dahi uyuyabilirim"
Bu söz yaşlı çiftlik sahibinin kafasını çok karıştırmıştı, fakat bu zeki genç adamdan da çok hoşlanmıştı bu yüzden onu işe aldı.
Birkaç gün sonra yaşlı çiftlik sahibi ile karısı gece yarısı çok sert ve şiddetli bir rüzgârla uykularından fırladılar. Bir sorun çıkma ihtimaline karşı her yeri kontrol etmeye başladılar.
Pencere ve kapıdaki kepenklerin sıkıca kapatılıp kancalarının yerlerine takıldığını gördüler.
Kalın ağaç kütükleri ise sıra sıra şöminenin yanına dizilmişti. Tarım araçları güvenli bir şekilde hangara yerleştirilmişti. Traktör garajdaydı. Ahırın kapısı düzgün bir şekilde kapatılmış ve kilitlenmişti. Hatta içerideki tüm hayvanlar oldukça sakindiler. Genç adam hemen ilerideki kulübesinde huzurlu bir şekilde uyuyordu.
İşte o anda yaşlı çiftlik sahibi genç adamın o gün ona ne demek istediğini anlamıştı.
"Rüzgar estiğinde dahi uyuyabilirim"
Çünkü genç adam fırtınasız güzel günlerde herhangi bir gün şiddetli bir fırtına ile çiftlikteki her şeylerini kaybedebileceklerini düşünerek işlerini o kadar bağlılıkla ve düzgün bir şekilde yapmıştı ki, en sert, en şiddetli
fırtına dahi esse yatağında huzurla uyuyabilirdi.
Yapabildikleriniz değil, bir gün gerçekten yapamadığınız şeyler güneş battığında size baş ağrısı verir.
( Aşağıdaki soruları yukarıdaki parçaya göre yanıtlayınız)
1. Öyküde geçen olay nerede yaşanmıştır?
…………………………………………………………………………………………..……………………….
2. İş başvurusunda bulunan insanın özelliği neymiş?
……………………………………………………………………………………………..……………………..
3. Yaşlı çiftlik sahibi ile karısını uykularından uyandıran nedir?
……………………………………………………………………………………………….…………………….
4. Uykularından uyandıktan sonra ne yapmaya başladılar?
……………………………………………………………………………………………………………..…….
5. Çiftlik sahibi uyandıktan sonra nelerin yapılmış olduğunu gördüler?
………………………………………………………………….………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
6. Genç adamın rüzgâr estiğinde dahi uyumasının nedeni nedir?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
7. Okudunuz öykünün ana fikri nedir?
………………………………………………………………………………………..……………………….……
………………………………………………………………………………………………………………...……
8. Okuduğunuz hikâyenin konusu nedir?
……………………………………………………………………………………………………………………
9. Okuduğunuz hikâyenin kahramanları kimlerdir?
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Aşağıdaki kelimelerin eş anlamlarını bulunuz.
1. Hikaye
A) Öykü B) Armağan C) Roman D) Masal
2. Tartışma
A) Kavga B) Şamata C) Münakaşa D) Gürültü
3. Vakit
A) Öğleyin B) Zaman C) Saat D) Nakit
4. Akraba
A) Amca B) hısım C) Komşu D) Hala
5. Eksik
A) Tamam B) Yarım C) Noksan D) Bütün
6. Aciz
A) Zayıf B) Kuvvetli C) Güçlü D) Zavallı
7. İstek
A) Emel B) Amaç C) İştahlı D) Hassas
8. Kâfi
A) Yetersiz B) Kafir C) Yeterli D) Keyifli
9. Mükafat
A) Hediye B) Armağan C) Hatıra D) Ödül
10. Irak
A) Uzak B) Yakın C) Belirsiz D) Ortada
11. Hayat
A) Ders B) Ev C) Yaşam D) Dünya
12. Hatıra
A) Hediye B) Anı C) Arkadaşlık D) Fotoğraf
13. İmtihan
A) Deneme B) Yazılı C) Test D) Sınav
14. Havadis
A) Haber B) Röportaj C) Mülakat D) Sohbet
15. Mesken
A) Ahşap B) Kagir C) Karkas D) Konut
16. ikametgah
A) Adres B) Konut C) Okul D) Muhtar
17. Muallim
A) Mühendis B) Okul C) Öğretmen D) Doktor
18. Subay
A) Komutan B) Er C) Albay D) Zabit
19. Sebep
A) Sonuç B) Netice C) Neden D) Başlangıç
20. Şekil
A) Resim B) Boya C) Biçim D) Düzen
21. Kanun
A) Yönetmelik B) Yasa C) Kural D) Polis
22. Talebe
A) Öğrenci B) Asker C) Öğretmen D) Tabip
23. Güz
A) Kış B) Sonbahar C) Eylül D) Rüzgar
24. Siyah
A) Matem B) Yaş C) Üzüntü D) Kara
25. Vatan
A) Vatandaş B) Yurt C) Millet D) Ulus
1-“ Basit” kelimesinin eş anlamlısı aşağıdakilerden hangisidir?
A) kolay B) karışık C) sade D) süslü
2-“Ödül” kelimesinin eş anlamlısı aşağıdakilerden hangisidir?
A) başarı B) zafer C) mükâfat D) para
3- “İtina” kelimesinin anlamdaşı nedir?
A) dikkat B) özen C) sorumluluk D) inceleme
4- “Irak” kelimesinin eş anlamlısı aşağıdakilerden hangisidir?
A) uzak B) yabancı C) akraba D) yüksek
5-“Tamir” kelimesinin anlamdaşı aşağıdakilerden hangisidir?
A) yapım B) onarım C) ek D) kaynak
6-“Esir” kelimesinin eş anlamlısı aşağıdakilerden hangisidir?
A) tembel B) bağlı C) tutsak D) hasta
7-“Fil çok güçlü bir hayvandır.” Cümlesinde koyu yazılı olan kelimenin yerine aşağıdakilerden hangisini
yazabiliriz?
A) ağır B) saldırgan C) vahşi D) kuvvetli
8-“Araba çok hızlı gidiyordu.” Cümlesinde koyu renkli kelimenin yerine aşağıdakilerden hangisini yazarsak
anlamı değişmez?
A) sürekli B) koşucu C) süratli D) telaşlı
9-“Çoğul” kelimesinin zıt anlamlısı aşağıdakilerden hangisidir?
A) çok B) iyi C) tekil D) kalabalık
10-“Sevinç” kelimesinin zıt anlamlısı aşağıdakilerden hangisidir?
A) yorgunluk B) müjde C) üzüntü D) hasret
11-“Şişman çocuk yere düştü.” Cümlesinde koyu yazılan kelimenin zıt anlamlısı hangisidir?
A) uzun B) kısa C) zayıf D) tombul
12- “Bu adam çok cimri” cümlesinde koyu yazılan kelimenin zıt anlamlısı hangisidir?
A) çalışkan B) kıskanç C) atak D) cömert
13-“Tüketici” kelimesinin zıt anlamlısı aşağıdakilerden hangisidir?
A) müsrif B) verimsiz C) tuzlu D) üretici
14-“Bayat” kelimesinin zıt anlamlısı aşağıdakilerden hangisidir?
A) çürük B) ezik C) taze D) yumuşak
15-“Alacak” kelimesinin zıt anlamlısı aşağıdakilerden hangisidir?
A) para B) verecek C) tutar D) borç
16-“Bahçemizden gül topladım.” Cümlesinde hangi kelime eş seslidir?
A) gül B) topladım C) Bahçemizden D) hiç biri
17-“Fırından beş tane taze ekmek aldım.” Cümlesinde eş sesli kelime hangisidir?
A) aldım B) ekmek C) beş D) fırın
18-“Yazın memleketime gitmek, orada saz kursuna katılmak istiyorum.” Cümlesinde eş sesli kelimeler
hangileridir?
A) yaz-memleket B) gitmek-katılmak C) yaz-saz D) memleket-kurs
19-Aşağıdaki kelimelerden hangisi eş seslidir?
A) çay B) yaprak C) tuz D) kavak
20- Niçin kondun a bülbül bahçemdeki asmaya,
Ben yarimden ayrılmam götürseler asmaya.
Yukarıdaki şiirde sesteş kelime hangisidir?
A) bülbül B) yarim C) kondun D) asmaya
BİLGİ
HECE:Ağzımızın bir hareketiyle söylediğimiz ses ya da ses topluluğuna hece denir.Türkçe kelimelerde her hecede bir ünlü harf bulunur. Bir sözcükteki hece sayısını bulmak için o sözcüğün ünlülerini saymak yeterlidir.
HECE ÇEŞİTLERİ
1-Ünlü harfle tek başına birer hece oluşturur:a,e,ı,i,o,ö,u,ü
2-Bir ünlü, bir ünsüzden oluşan heceler: at,et,el,ip,ot,üç iki sesten oluşan heceler.
3-Bir ünsüz, bir ünlüden oluşan heceler: ba,sa,de,me,ne,se,fa,mö,mı
4.Bir ünlü, iki ünsüzden oluşan heceler: alt, ırk,ilk,ört,örf,üst,ört
üç sesten oluşan heceler.
5-Bir ünsüz,bir ünlü,bir ünsüz harften oluşan heceler : çay,süt,bol,bil,bal
sal,kol,yıl,böl,sür gibi üç sesten oluşan heceler.
6-Bir ünsüz,bir ünlü,iki ünsüzden oluşan heceler : park,zarf,sert,kart
sırt,film,yurt,Türk gibi dört sesten oluşan heceler.
D E Ğ E R L E N D İ R M E
1- Aşağıdaki hecelerden sözcükler oluşturup yazınız.
|
ma
|
çe
|
bah
|
sa
|
|
|
ra
|
ka
|
se
|
ya
|
|
a
|
ta
|
na
|
çı
|
|
ya
|
de
|
sa
|
ra
|
|
e
|
ma
|
ley
|
la
|
lek
|
|
ö
|
ni
|
dev
|
dül
|
şan
|
|
ta
|
da
|
va
|
vi
|
vet
|
|
ku
|
or
|
du
|
rum
|
ruş
|
|
bi
|
ko
|
let
|
dan
|
şu
|
2- Aşağıda verilen sözcüğün son hecesi ile sözcük oluşturma yazma .
Sözcüğümüz ‘’ masa’’ -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
KALIN VE İNCE ÜNLÜLERİ TANIYALIM
Önbilgi: Abecemizde 8 tane ünlü ( sesli ) harf vardı. Bunlar: Aa, Ee, Iı, İi, Oo, Öö, Uu, Üü harfleridir.
Bu harfler de söylenişlerine göre aralarında ikiye ayrılır. Kalın ve ince ünlüler.
KALIN ÜNLÜLER: a, ı, o, u
İNCE ÜNLÜLER: e, i, ö, ü
· Aşağıda verilen sözcüklerde bulunan kalın ve ince ünlüleri örnekteki gibi yazınız.
|
SÖZCÜK
|
ÜNLÜ HARFLERİ
|
KALIN ÜNLÜLERİ
|
İNCE ÜNLÜLERİ
|
|
Balıkesir
|
a, ı, e, i
|
a, ı
|
e, i
|
|
iğne
|
|
|
|
|
kitap
|
|
|
|
|
zencefil
|
|
|
|
|
maalesef
|
|
|
|
|
imkansız
|
|
|
|
|
Arif
|
|
|
|
|
eğitim
|
|
|
|
|
dayanışma
|
|
|
|
|
sevgi
|
|
|
|
|
dostluk
|
|
|
|
|
Atatürk
|
|
|
|
|
kardeş
|
|
|
|
|
bilgisayar
|
|
|
|
|
hediye
|
|
|
|
|
demokrasi
|
|
|
|
|
cumhuriyet
|
|
|
|
|
başarı
|
|
|
|
|
arkadaş
|
|
|
|
|
saadet
|
|
|
|
|
zambak
|
|
|
|
|
çocuk
|
|
|
|
|
güzel
|
|
|
|
|
zengin
|
|
|
|
|
şehir
|
|
|
|
|
savaş
|
|
|
|
|
barış
|
|
|
|
|
kanepe
|
|
|
|
|
yastık
|
|
|
|
|
masumiyet
|
|
|
|
|
deneyim
|
|
|
|
|
çiçek
|
|
|
|
|
“mi” soru ekinin yazılışı
Önemli not : Soru eki olan “-mi” sözcükten ayrı yazılır. ( Sen kitabını bitirdin mi ? )
Örnek cümle yaz.
..................................................................................................................
Aşağıdaki cümlelerde sözcüklere gelen “-mi” eklerine dikkat edin.
Güneşi gece yarısı görüyor musun ? Adresini biliyor musun ?
Önemli not : Soru eki olan “-mi” ekine gelen ekler,”-mi”ye bitişik yazılırlar.
SORU : Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-mi” ekinin yazılışı ile ilgili bir yanlışlık vardır ?
A) Evde gazete okumuyor musun ? B) Oyuncağımı almışmıydın ?
C) Sınıfımızdaki tebeşirler bitmedi mi daha ? D) Bizimle parka gelecek misin , gelmeyecek misin ?
SORU : Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “mi” soru eki cümleye rica anlamı vermiştir? (1998 OKS)
A) Bu akşam bize gelecek misiniz? B) Mavi gömleğimi ütüler misin?
C) Ondan böyle bir davranış bekler miydin? D) Haberleri her zaman dinler misin?
Aşağıdaki cümlelerde “-mi” soru eklerini ayırarak karşısındaki noktalı yere yazın.
Yarın okula gelirmi gelmezmi bilinmez. : …………………………………………………………………………………………….
Ders çalışmayı sevmediğimimi sanıyorsunuz ? : …………………………………………………………………………………..
Beşiktaş yinemi yenilmiş ? : …………………………………………………………………………………………………………..
Ayçayımı soruyordu öğretmeni ? : ……………………………………………………………………………………………………
Defterimi senmi aldın ? : ………………………………………………………………………………………………………………
Aşağıdaki cümlelere “-mi” soru ekini ekleyerek cümleleri soru cümlesi haline getirin.
Ahmet özürlü insanlara saygı gösterdi. : ……………………………………………………………………………………………..
Dilimizi düzgün kullanmaya özen gösterdin. : ……………………………………………………………………………………….
Trafik levhalarını öğrendik. : …………………………………………………………………………………………………………..
Deniz hafta sonu daha önce öğrendiğimiz konulara çalıştı. : ………………………………………………………………………
Okula girerken geldiğimi görmedin. : …………………………………………………………………………………………………
|
|
“-de” ekinin ve “de” sözcüğünün yazılışı
İsmin hal eklerini geçen sene öğrenmiştik.Bunlardan biri olan –de hal eki ( bulunma bildiren hal eki) cümlelere daima bitişik yazılır.Bu eki cümleden çıkardığımız zaman cümle çok anlamsız olur.
Aşağıdaki örnekleri inceleyin.
Otobüste şoförle konuşmak yasaktır. (Burada “-de” eki otobüs sözcüğüne eklenmiş.Bir de bu eki çıkartarak okuyalım,bakalım anlamlı oluyor mu ? Otobüs şoförle konuşmak yasak. (Cümleyi okuduğumuzda anlamsız oluyor.)
Aşağıdaki altı çizili cümlelerde de siz bulunma hal eki olan “de”yi cıkartın ,bakalım anlamlı olacak mı ?
Çıkarmada ilk terime eksilen denir. : ……………………………………………………………………………………………………….
Bu gün televizyonda güzel bir program yok. : …………………………………………………………………………………………….
Babam okulda beni bulamamış. : ……………………………………………………………………………………………………………
Gördüğünüz gibi bulunma hal eki olan “de” cümleden çıkarıldığı zaman cümlenin anlamı bozuluyor.Şimdi aşağıdaki anlamsız cümlelere “de” ekini getirerek anlamlı hale getirin.
Sizlerin kitabın…. bu etkinlikler yok. / Apartman…. çok gürültü yapıldı. / Bizim sınıf…… herkesin görevi var.
İstanbul, Marmara Bölgesin….. yer almaktadır. / Gazete…. magazin haberlerini pek sevmem.
|
|
İsmin hal eki olan “de” eki haricinde,bir de cümlede sözcükten ayrı yazılan “de” sözcüğü vardır.
Aşağıdaki örneklere dikkat edin.
Cumartesi günü de okula geliyorum. Bu cümlede “de” sözcüğünü cümleden çıkarsak da cümle hala anlamlı bir cümle olur.
Cumartesi günü de okula geliyorum. Başka günlerde de gittiği gibi cumartesi günü de okula gitmiş.
Cumartesi günü okula geliyorum. “de” sözcüğü cümleden çıkarılınca o kişinin okula hangi gün gideceği konusunda bilgi alıyoruz.Ama cümle anlamsız bir cümle olmuyor.
Önemli not : Sözcük olan “de ” cümlede sözcükten ayrı yazılır.
Aşağıdaki cümlelerde “de” sözcüğünü çıkartın ve yazıp-okuyun.Bakalım yine de anlamlı bir cümle oluyor mu ?
Bu hafta da çok yoğun geçti. : ………………………………………………………………………………………………………….
Bu sene pikniğe de gideceğiz. : ………………………………………………………………………………………………………..
En iyi sanatçılarımızdan biri de Neşet Ertaş’tır. : …………………………………………………………………………………….
YAZIM KURALLARINA DEVAM EDECEĞİZ.
|
Aşağıdaki cümlelerde yazım yanlışlarını bulup düzeltin.
Sizi sevdiği mi biliyorsunuz,değil mi ?
……………………………………………………………………..
Bu kışda havalar çok soğuk geçecek.
……………………………………………………………………..
Sizde birgün büyüyüp,çalışmaya başlayacaksınız.
…………………………………………………………………….
Sağlıklı olmak için hergün dişlerinizide fırçalayacaksınız.
…………………………………………………………………….
|
BİRAZ DA TEST YAPALIM.
SORU- 1 )Hangi cümlede parantez ile gösterilen yere iki nokta (:) konulmalıdır? (1999 DPY)
A) İki şey çok önemliydi ( ) Sağlık ve eğitim. B) Bu gece sinemaya gidecektik ( ) Ali gelmedi.
C) Öğretmeniniz geldi mi ( ) diye sordu. D) Heyhat ( ) Bir daha görüşemeyeceğiz.
SORU- 2 ) Hangi cümledeki “da, de” nin yazımı yanlıştır? (1999 DPY)
A) Geleceğin kökleri mazi de aranmalıdır. B) Halı da koltuk da tertemiz olmuştu.
C) Davet etti de gitmediniz mi? D) Sanki zamanımız var da kalmıyoruz.
SORU- 3 ) Aşağıdakilerden hangisi, soru cümlesi değildir? (1999 DPY)
A) Şimdi atölyede kimler çalışıyor B) Bize hiç mi hiç gelmedi
C) O, burayı hiç görmemiş miydi D) Dünden beri hiçbir şey yemedi mi
SORU- 4 ) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden çok kişinin bulunduğu anlaşılmaktadır? (1999 DPY)
A) Burada en az konuşan bendim. B) Her gün daha çok çalışmalıydım.
C) Sonunda isteğime kavuşacaktım. D) Sevinçten ne yapacağımı şaşırdım.
SORU- 5 ) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı vardır? (1998 OKS)
A) Bilgi yarışmasında bizim okulda dereceye girdi. B) Toplantı da öğretmenler odasında yapılacak.
C) Havuzda yüzerken de dikkatli olmalıyız. D) Üniversite eğitimini yurt dışında mı yaptı?
SORU-6 ) Aşağıdaki cümlelerden hangisinde büyük harf kullanımı ile ilgili bir yanlışlık yapılmamıştır ?
A) Yunus Emre İlköğretim okulunda okuyorum. B) Babama mektup yazarken “sevgili babacığım,” diye mi başlasam ?
C) Arkadaşım bu günlerde “aktüel” adlı dergiyi okuyor. D) Sevimli Hayalet Casper ne zamandır televizyonda çıkmıyor.
SORU-7 ) “sorularının” sözcüğü satır sonuna sığmazsa nasıl bölmeliyiz ?
A) sor-ularının B) sorul-arının C) sorular-ının D) soruları-nın
SORU-8 ) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır ?
A) Gülümsediği zaman çok hoş oluyor. B) Salıncakta sallanırken düştü.
C) açıklama yapılacağı zaman “iki nokta” kullanılır. D) Ağaçdaki kuş öttükçe sinirlendim.
SORU-9 ) Aşağıdaki cümlelerden hangisinde “-mi” ekinin yazılışında hata yapılmıştır.?
A) Benim okula geldiğimi bilmiyor muydu ? B) Yanına geleyimmi gelmeyeyimmi bilmiyorum.
C) Soruları zor mu buldunuz ? D) Güneş miydi o yanında yürüyen ?
SORU-10 ) Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisi doğru kullanılmıştır ?
A) Derslerde zorlanırsan yardımcı kaynağa baş vurmak gerekir. B) İnsanlar bilet almak için ardısıra dizilmişlerdi.
C) Şirinlerin herbiri ayrı bir yetenekli. D) Sana kalem alacaktım ama vaz geçtim.
|
MEMLEKETİM
Ey her sabah Aziz olan
Ve her akşam Memleketim
Burcu burcu, Canevime
Buram buram Sensin dolan
Toprak kokan
Diyarım hey, Her nefeste
Anadolum. Sana saygı
Sana sevgi.
Her yerinde
Şehit yatan
Canım toprak.
Aşağıdaki (1-9) arası soruları parçaya göre cevaplayınız.
1. Şiirin birinci bölümünde kaç tane kelime vardır?
A) On beş B) On üç C) On iki D) On dört
2. Şiirin birinci bölümünde kaç tane kelime tek hecelidir?
A) Dört B) Beş C) Altı D) Bir
3. Şiirin birinci bölümünde büyük ses uyumu kuralına uymayan kelime hangisidir?
A) Akşam B) Anadolum C) .Diyarım D) Burcu
4. Şiirin ikinci bölümünde üç tane mısra var: Bu bölümdeki mısralarda toplam hece sayısı kaçtır?
A) Üç B) On bir C) On dört D) On iki
5. Aşağıdaki kelimelerden hangisi "memleketim" kelimesinin eş anlamlısı olamaz?
A) Yurdum B) Ülkem C) Diyarım D) Milletim
6. Şiirin başlığı "Memleketim" dir. Şiire yeni bir başlık koymamız gerekirse aşağıdakilerden hangisini
koyabiliriz?
A) Milletim B) Ulusum C) Diyarım D) Yurdum
7. Aşağıdaki kelimelerden hangisi sözlükte önce gelir?
A) Kesin B) Kesir C) Keski D) Kestane
8. Şiirde işlenen sevgi, neyin sevgisidir?
A) Millet sevgisi B) Yurt sevgisi C) Tabiat sevgisi D) Çocuk sevgisi
9. Şiirde büyük ses uyumuna uymayan kaç tane kelime vardır?
A) Bir B) iki C) Üç D) Dört
10. Aşağıdaki kelimelerden hangisinin sonuna sesli harfle başlayan bir ek geldiğinde kelimenin sonundaki harf
yumuşamaya uğrar?
A) Sabah B) Akşam C) Saygı D) Toprak
11. "Sevgi" kelimesinin zıt anlamlısı olan kelime hangisidir?
A) Saygı B) Nefret C) Hoşgörü D).Sevinç
12. "Orman yurdun süsü, geleceğin güvencesidir." cümlesinde kaç tane ince ünlü harf vardır?
A) On iki B) On beş C) On bir D) Dokuz
13. Aşağıdaki kelimelerin hangisinde ince ünlü harflerin tamamı gösterilmiştir?
A) Eminönü B) Ninemiz C) Gelinlik D) Köyijmüz
14. Aşağıdaki kelime gruplarının hangisinde kalın ünlü harflerin tamamı gösterilmiştir?
A) Kurt boğazı B) Çanakkale Boğazı C) Ağrı Dağı D)İstanbul Limanı
15. Aşağıdaki kelimelerden hangisi büyük ses uyumu kuralına aykırıdır?
A) Öğretmen B) Eğitimci C) Otobüs D) Plânlı
16. Aşağıdaki kelimelerin sonuna ek olarak bir sesli hart getirilirse, hangisinin son harfi değişir?
A) Ahmet B) Kırbaç C) Kalem D) Silgi
17. Sesli harfle başlayan bir ek aldığında, aşağıdaki kelimelerden hangisinin son harfi değişmez?
A) Çiçek B) Avuç C) Senet D) Bogaç
18. Aşağıdaki kelimelerden hangisi, bir Türkçe kelimede bulunması gereken bütün özellikleri taşımaktadır?
A) Gözlükçü B) Muzaffer C) Sporcu D) Şiir
19. Aşağıdaki kelimelerden hangisinin yazılışı doğrudur?
A) Çiçekci B) Tenefüs C) Sepette D) Gece kondu
20. Büyük ses uyumu kuralına göre aşağıdaki kelimelerden hangisi Türkçe bir kelime olamaz?
A) Delikanlı B) Yurt C) Kitap D) Kocatepe
21. Aşağıdaki kelimelerden hangisi, Türkçe bir kelime olamaz?
A} Jale B) Yardımsever C) Top D) Dalgıç
22. Dilimizdeki heceler en az ve en çok kaç sesten oluşur?
A) 2-6 B) 1-4 C) 0-4 D) 2-5
23. Aşağıdaki kelimelerden hangisinde kaynaştırma harfi kullanılmıştır?
A) Kapıda B) Bahçeye C) Tarladan D) Toprağın
24. Aşağıdaki kelimelerden hangisinde kaynaştırma harfi yoktur?
A) İkişer B) Tahtayı C) Masada D) Kasanın
25. Hangisi büyük ses uyumu kuralına uyar?
A) Bilgisayar B) Yeşilimtrak C) Türk D) Kömürlük
1- Aşağıdaki hangi kelimede büyük ünlü uyumu kuralı vardır.
A) Otobüs B) Pilot C) Sandalye D) Çorap
2- Aşağıdakilerin hangisinde kalın ünlülerin tümü vardır?
A) a,e,ı,u B) a,u,ü,o C) u,ı,a,o D) a,u,o,ö,ü
3-“Sinem” kelimesinde kaç ünlü vardır?
A) 2 B) 3 C) 5 D) 1
4- Alfabemizde kaç harf vardır?
A) 29 B) 30 C) 45 D) 28
5- Aşağıdakilerin hangisi ünlü ile bitiyor?
A) Kapı B) Armut C) İnek D) Manyak
6- “Ağaç yaşken eğilir” ata sözünde kaç hece vardır?
A) 8 B) 7 C) 3 D) 5
7- (G) harfi alfabemizde kaçıncı sıradadır?
A) 5 B) 8 C) 9 D) 7
8- Hangisi iki sesten oluşan bir hecedir?
A) Arı B) r C) Ar D) Kar
9- Aşağıdaki isimlerin hangisi yanlış yazılmıştır
A) Adana’da B) Alinin C) Afşin’de D) Atatürk’ü
10- Aşağıdaki cümlede geçen kelimelerden, hangisinin yazılışı yanlıştır?
A) Kim söyledi? B) Geldi mi? C) Zeynep nereye? D) Olurmu?
11- Aşağıdaki kelimeler ilk harflerine göre sıralanırsa hangisi en sonda yer alır?
A) Arkadaş B) Kanun C) Devlet D) İnsan
12-“Ormanda fındık meşe çam ağaçları var.” Cümlede ağaç adlarının aralarına hangi noktalama işareti
konmalıdır?
A) Nokta B) Ünlem işareti C) Soru işareti D) Virgül
13- Hangisinde kelime doğru olarak hecelere ayrılmıştır?
A) Yiy- e- cek-ti B) Kal-ma-mış-tı C) Düş-ü-rür-ken D) Git-mem -iş -ti
14- Tüm heceleri kalın olan kelime hangisidir?
A) Gider B) Halimiz C) Çayıra D) Meraya
15- “ Hayli yürüdükten sonra acıkmış.” Ünlü uyumuna uyan kaç kelime vardır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
16- Hangi kelimede ünlü uyumu yoktur?
A) Bozuk B) Cevap C) Balık D) Koku
17- Hangi kelimenin sesli harflerinin tümü ince harflerdir?
A- Hangisinin B) Alış C) Bozuk D) Eskiden
18- Hangi kelimede ünlü uyumu aranmaz?
A) Gümüşhane B) Ders C) İyice D) Oldu
19-Hangi kelimede büyük ünlü uyumu yoktur?
A) Büklerimiz B) Hasan C) Geliyor D) Arkadaş
20-Büyük ünlü uyumu hangi kelimede vardır?
A) Kenarında B) Giderken C) Eşkıya D) Geliyor
1- Büyük ünlü uyumuna uymayan kelime aşağıdakilerden hangisidir?
A) Gözlük B) Anne C) Okul D) Dilek
2-Aşağıdaki özel isimlerin hangisinin yazılışı doğrudur?
A) Fatih Sultan Mehmet B) Çanakkale boğazı C) Atatürk üniversitesi D) Doğu anadolu
3- Aşağıdaki kelimelerin hangisi sadece ince sesli harflerden oluşmuştur?
A) Dolap B) Merdiven C) Buzdolabı D) Masa
4- Aşağıdaki kelimelerin hangisi sözlükte birinci sıradadır?
A) Öte B) Masa C) Limon D) Yorgan
5- “Küçük çocuk, kırmızı balonunu uçuruyordu.”Cümlesindeki sıfatlar hangi seçenekte gösterilmiştir?
A) Küçük-kırmızı B) Çocuk-balon C) Küçük-balon D) Çocuk-kırmızı
6-Hangi sözcük hecelerine yanlış ayrılmıştır?
A) Yap-rak-lar B) Ba-lık-çı-lık C) Gök-yüz-ü D) Ka-ra-va-na
7)Hangisinde yazım yanlışı yoktur?
A) Burağı babası getirdi. B) Melek’e ablası top aldı.
C) Osmanı Ankaraya gönderdik. D) Kasımı okulda gördük
8)”Biz, dedemlere her yaz gideriz.”Cümlesinde tek heceli kaç sözcük vardır?
A) 5 B) 3 C) 2 D) 1
9)Hangi gruptaki kelimelerin hepsinin baş harflerini her zaman büyük yazarız?
A) Ot – Çiçek - Böcek – Kelebek B) Türkiye –Bursa – Ceyhan – Sinan
C) Mavi – Uzun – Küçük - Beş C) Kırmızı – Okul – Araba – Çiçek
10-Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ince ünlülerin hepsi yer almıştır?
A) Elif, benim sözümü dinlerdi. B) Hamurun hepsini ekmek yaptık.
C) Havalar iyice soğumaya başladı. D) Dün okulda Gülşah’ı gördük.
11- Aşağıdaki özel adların hangisinde kesme işareti yanlış kullanılmıştır?
A) Samsun’da B) Kızıl’ay C) İstanbul’a D) Songül’de
12- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde varlığın durumunu bildiren sözcük bulunmaktadır?
A) Bayramda temiz elbiselerimi giyerim. B) Hergün iki bardak süt içiyorum.
C) Kırmızı balonum patladı. D) Hergün ders çalışırım.
13- Aşağıdaki sözcük dizelerinden hangisi cümledir?
A) Çocuklar bahçede top B) Kitap en iyi arkadaştır
C) Pek çok bilgiler D) Her iş zamanında
14- “En iyi yönetim cumhuriyettir?” cümlesinde kaç hece vardır?
A) 8 B) 10 C) 9 D) 11
15- Aşağıdaki sözcüklerden hangisi ünlü uyumuna uymaz?
A) Okul B) Misafir C) Eğlence D) Öğretmen
16- “Kalktım, erkenden, sabah, bu” olarak verilen sözcükler anlamlı cümle haline getirildiğinde sondaki sözcük
hangisidir?
A) Kalktım B) Erkenden C) Bu D) Sabah
17- Aşağıdaki seçeneklerin hanğisinde, özel adların yazılışıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır?
A) Atatürk,19 Mayıs 1919’da samsuna çıktı. B) Dünya, Güneş’in etrafında döner.
C) Elif, tatilde Manisa’ya gidecek. D) Ay Dünyanın uydusudur.
18- Aşağıdaki sözcüklerden hangisinin yazılışı doğrudur?
A) Sandale B) Torpak C) Merdiven D) Mekitep
19- “Beni çağırmadığınızdan emin misiniz( )”cümlesinin sonuna hangi noktalama işareti konulmalıdır?
A) : B) . C) ? D) !
20- “Et süt ve yumurta çok besleyicidir.” Cümlesinde hangi kelimeden sonra virgül( , ) konmalıdır?
A) Et B) Süt C) Ve D) Çok
1- Aşağıdaki hangi kelimede büyük ünlü uyumu kuralı vardır.
A) Otobüs B) Pilot C) Sandalye D) Çorap
2- Aşağıdakilerin hangisinde kalın ünlülerin tümü vardır?
A) a,e,ı,u B) a,u,ü,o C) u,ı,a,o D) a,u,o,ö,ü
3-“Sinem” kelimesinde kaç ünlü vardır?
A) 2 B) 3 C) 5 D) 1
4- Alfabemizde kaç harf vardır?
A) 29 B) 30 C) 45 D) 28
5- Aşağıdakilerin hangisi ünlü ile bitiyor?
A) Kapı B) Armut C) İnek D) Manyak
6- “Ağaç yaşken eğilir” ata sözünde kaç hece vardır?
A) 8 B) 7 C) 3 D) 5
7- (G) harfi alfabemizde kaçıncı sıradadır?
A) 5 B) 8 C) 9 D) 7
8- Hangisi iki sesten oluşan bir hecedir?
A) Arı B) r C) Ar D) Kar
9- Aşağıdaki isimlerin hangisi yanlış yazılmıştır
A) Adana’da B) Alinin C) Afşin’de D) Atatürk’ü
10- Aşağıdaki cümlede geçen kelimelerden, hangisinin yazılışı yanlıştır?
A) Kim söyledi? B) Geldi mi? C) Zeynep nereye? D) Olurmu?
11- Aşağıdaki kelimeler ilk harflerine göre sıralanırsa hangisi en sonda yer alır?
A) Arkadaş B) Kanun C) Devlet D) İnsan
12-“Ormanda fındık meşe çam ağaçları var.” Cümlede ağaç adlarının aralarına hangi noktalama işareti
konmalıdır?
A) Nokta B) Ünlem işareti C) Soru işareti D) Virgül
13- Hangisinde kelime doğru olarak hecelere ayrılmıştır?
A) Yiy- e- cek-ti B) Kal-ma-mış-tı C) Düş-ü-rür-ken D) Git-mem -iş -ti
14- Tüm heceleri kalın olan kelime hangisidir?
A) Gider B) Halimiz C) Çayıra D) Meraya
15- “ Hayli yürüdükten sonra acıkmış.” Ünlü uyumuna uyan kaç kelime vardır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
16- Hangi kelimede ünlü uyumu yoktur?
A) Bozuk B) Cevap C) Balık D) Koku
17- Hangi kelimenin sesli harflerinin tümü ince harflerdir?
A- Hangisinin B) Alış C) Bozuk D) Eskiden
18- Hangi kelimede ünlü uyumu aranmaz?
A) Gümüşhane B) Ders C) İyice D) Oldu
19-Hangi kelimede büyük ünlü uyumu yoktur?
A) Büklerimiz B) Hasan C) Geliyor D) Arkadaş
20-Büyük ünlü uyumu hangi kelimede vardır?
A) Kenarında B) Giderken C) Eşkıya D) Geliyor
İSİM ( AD )
ANLAMLARINA GÖRE İSİMLER ÜÇ GURUBA AYRILIR.
|
Özel İsimler
Tür ( Cins ) İsimler
|
Tekil İsimler
Çoğul İsimler
Topluluk İsimleri
|
Somut İsimler
Soyut İsimler
|
ÖZEL İSİMLER :
Bir tek varlığa verilmiş olan isimlere denir. Özel isimlerden:
1. Kıta, bölge, kent, köy ( yer adlarının tamamı ) dağ, deniz, ve kişi adaları özel adlardır.
Avrupa, İç Anadolu, Nevşehir, Küçükyağlı Köyü, Erciyes Dağı, Kızılırmak, Mustafa Kemal, Turgay
2. Ülke, ulus, devlet adları özeldir.
Almanya, Türkiye, İngiliz, Rus, Türk, İran…
3. Gazete, dergi, kitap adları özeldir.
Vatan, Cumhuriyet, Milliyet, Evrensel, Zaman, Birgün, Ortadoğu, Şu Çılgın Türkler, İnce Memed…
4. Kurum, dernek, okul, hastane devlet dairesi ve bina adları özel adlardır.
Türkiye Büyük Millet Meclisi, Türk Dil Kurumu, 75. Yıl İlköğretim Okulu, Şevki Atasavun Devlet Hastanesi, Kurşunlu Cami, Aspendos, İshak Paşa Sarayı…
5. Dil, din, mezhep adları özel adlardır.
Türkçe, Farsça, Japonca, Arapça, Hıristiyan, İslam, Katolik
ALIŞTIRMALAR
1. Aşağıdaki tümcelerde geçen özel adları boş bırakılan yerlere yazınız.
Nevşehir turistik bir şehirdir. à …………..Nevşehir…………….……….
Ben Kalecik Kasabası’nda doğdum. à ……………………..…………………….
Tatilde Yunanistan’a gideceğiz. à ………………………………..…………..
Bizim yudumuz Türkiye’dir. à ……………………………………….…..
Bugün Cumhuriyet gazetesinde bir haber okudum. à ……………………………………….…..
Evrensel günlük yayınlanan bir gazetedir. à ……………………………………….…..
Tatilde Sefiller romanını okudum. à ……………………………….…………..
Orhan Pamuk ödül alan bir yazardır. à ……………………………….…………..
Ezgi ile Berke kardeştir. à ……………………………..……………..
Ben İbn-i Sina Hastanesi’nde ameliyat oldum. à ……………………………………………..
2. Sizde istenen varlıklara ait üç tane özel ad yazınız.
Kıta Adı: …..Afrika,…Amerika,…Antarktika …………………………………………….…………...
Devlet Adı : ……………………………………………………………………………………………..
Şehir Adı : ………………………………………………………………………………………..……..
Dil Adı : …………………………………………………………………………………..……………..
Kurum Adı : ………………………………………………………………………………………...…..
Din Adı : ………………………………………………………………………………………...……...
Dağ Adı : ………………………………………………………………………………………...………
Nehir Adı : ………………………………………………………………………………………...…….
Deniz Adı : ………………………………………………………………………………………...…….
Bölge Adı : ………………………………………………………………………………………...…….
Mahalle Adı : ……………………………………………………………………………………......….
Gazete Adı : ……………………………………………………………………………….………...…..
Dergi Adı : ………………………………………………………………………………………...…….
Kitap Adı : ………………………………………………………………………………………...…….
Yazar Adı : ………………………………………………………………………………………...……
İnsan Adı : ……………………………………………………………………..…………………...…..
Bina Adı : …………………………………………………………………………...…………...……...
Hayvanlara Verilmiş Adı : ……………………………………………………………………………
ÖZEL İSİMLERİN YAZILIŞI
Özel isimlerin ilk harfi her yerde büyük harfle yazılır. Özel isimlere getirilen ekler kesme işareti ile ayrılır.
ALIŞTIRMALAR
1. Aşağıdaki tümcelerdeki özel isimlerin yazılışlarında yapılan yanlışlıkları düzelterek karşılarına yazınız.
Dayım ankaraya gitti.
………Dayım Ankara’ya…gitti.…………………………………………………………………………………………………………
İngilterede ingilizce öğrenmeye gidiyorum.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…..
Berkenin babası Nevşehirde çalışıyor.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…..
Yaşar kemal çok iyi bir yazardır.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…..
Doğum günüme ezgiyi, ozanı, sılayı ve çiğdemi çağıracağım.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…..
Yazın antalyaya ve Mersi’ne gideceğiz
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…..
Atatürk’çü düşünceden vazgeçmemiz mümkün değildir.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…..
ÖZEL İSİMLERDE AYRI YAZILMAYAN EKLER
Özel isimler getirilen –li, -ciğim, -gil, -ler, -siz –çülük, - izm ekleri ayrı yazılmaz. Bu eklerden sonra gelen bir ek varsa o kesme işareti ile ayrılır.
Örnek: Sivaslı, Aliciğim, Fatmalar’a, Ezgisiz, Atatürkçülük, Kemalizm
ALIŞTIRMALAR
1. Aşağıda özel isimlerin yazılışlarıyla ilgili yapılan yanlışlıkları düzelterek karşılarına yazınız. Bazılarında yanlışlık olmayabilir. Onları da aynı şekilde karşılarına yazınız.
Uğur’gil ….Uğurgil……… Kemalsiz ………….……………….
Kayseri’li ………………… Ahmetlerin ………….………………..
Berke’ler …………………. Türkler ………..………………….
Ankaralı …………………. Büşralarda …………..………………...
Japon’lar ………………… Kozaklı’lılar …………………..………
Beyza’nın …………………. Ürgüplü’nün ………………………….
Emelci’ğim ………………… Atatürkçü’lük …………………………
TÜR ( CİNS ) İSİMLER
Aynı cinsten pek çok varlığa ait olan isimler tür ( cins ) isimleri denir. Tür isimleri cümlenin başında değilse büyük harfle başlamaz. Getirilen eklerde ayrılmaz.
Örnekler: Çam, kömür, sıra, çiçek, deniz, masa, el, göz, papatya, bilgisayar …
ALIŞTIRMALAR
Aşağıda belirtilen türlerde üçer tane isim yazınız.
Çiçek adı : ……………………………………………………………………………………….
Eşya adı : ………………………………………………………………………...…………….
Meyve adı : ………………………………………………………….………….……………….
Sebze adı : …………………………………………………………….…………..…………….
Hayvan adı : …………………………………………………………………………………….
Balık adı : …………………………………………………………………….…………………
Gün adı : …………………………………………………………………………..…………….
Ay adı : ………………………………………………………………………………………….
Mevsim adı : …………………………………………………………………………………….
Aşağıdaki tümcelerde bulunan tür adlarını karşılarına yazınız.
Bir yılda dört mevsim vardır. …….bir,….yılda,…..dört,…..mevsim……..
Derste güzel resimler yaptık. à ……………………………………………….………………..
Kuzular ilkbaharda kırlara çıkar . à …………………………………………………………….
Annem tabağı elinden düşürdü. à …………………………………………………….………..
Kitap en iyi dosttur. à ……………………………………………………………..…………..
Sınıfımızı süslemek için bayraklar getirdik. à …………………………………………………
Okan parasını dikkatli harcar.à ………………………………………………………………..
Sağlam kafa sağlam vücutta bulunur. à ……………………………………….…………….…
Pazardan elma, erik, kiraz ve çilek aldım. à ……………………………………………………
TEKİL ADLAR
Sayı olarak tek bir varlığa ait olan adlar tekil adlar denir.
Örnek: Sıra, masa, kalem, şehir, dağ, köy ….
ALIŞTIRMALAR
1. Aşağıda verilen isimleri tekil hale getiriniz.
kelimelerin à ……….…kelimenin…. evler à ……………………..……………….
çocuklar à ………………………………. taşlar à …………………….………………..
vatandaşların à ………………………… öğrencilerim à …………………………….
derslerimiz à …………………………… çiçeklerden à ……………………………….
balıkları à ………………………………. babalardan à ……………………………….
evlerimi à ……………………………...…. çobanların à ……………………………….
bahçelerdeki à …………………………… elmalarımız à ……………………………….
ÇOĞUL ADLAR
Birden çok varlığa ait olan isimlere çoğul isimler denir. İsimler –ler, -lar eklerini alarak çoğul anlamı kazanırlar.
Aşağıdaki isimleri –ler, -lar eklerini kullanarak çoğul hale getiriniz.
üzümdeki à ……….üzümlerdeki….…. okulumuz à……………………………
toprağımız à…………………….………. çiçekteki à…………………….………
ineği à…………………………...……… zeytinin à…………………….………..
gözü à…………………….…………….. soruyu à…………………….………..
yolcunun à…………………….……….. ağaç à…………………….….………..
gömleğim à…………………….………. zarfı à………….…………….………..
elmanın à…………………….……….. kömürlükteki à…………………….………..
TOPLULUK ADLARI
Çoğul eki almadığı halde aynı cins varlıkların oluşturduğu birçok varlığı anlatan adlara topluluk adı denir. Topluluk adları da çoğul ekleri alabilir.
Örnek: Demet, aile, ordu, ordular …
Aşağıdaki tabloda yer alan tekil, çoğul ve topluluk adlarını örnekteki gibi işaretleyiniz.
|
İSİMLER
|
TEKİL
|
ÇOĞUL
|
TOPLULUK
|
|
|
odun
|
x
|
|
|
|
|
deste
|
|
|
|
|
|
balinalar
|
|
|
|
|
|
tencere
|
|
|
|
|
|
sürü
|
|
|
|
|
|
sınıf
|
|
|
|
|
|
kilim
|
|
|
|
|
|
dereler
|
|
|
|
|
|
düzine
|
|
|
|
|
|
su
|
|
|
|
|
|
meclis
|
|
|
|
|
|
çorbalar
|
|
|
|
|
|
bölük
|
|
|
|
|
|
takım
|
|
|
|
|
|
göller
|
|
|
|
|
|
aile
|
|
|
|
|
|
cemaat
|
|
|
|
|
|
terzi
|
|
|
|
|
|
ordu
|
|
|
|
|
|
televizyon
|
|
|
|
|
|
parti
|
|
|
|
|
SOMUT ( MADDE) İSİMLER
Duyu organlarımızla ( görme, işitme, koklama, tat alma, dokunma ) hissedebildiğimiz, varlıklara somut ( madde ) ismi denir. Diğer bir deyişle elle tutup gözle görebildiğimiz varlık adlarına somut adlar denir.
Örnek: Toprak, kalem, ağaç, kapı, …
SOYUT ( MÂNÂ) İSİMLER
Varlıklarını duyu organlarımızla hissedemediğimiz fakat zihnimizde canlandırabildiğimiz kavramların adlarına soyut ( mânâ ) adları denir. Diğer bir deyişle elle tutup gözle göremediğimiz varlığını akıl yoluyla bilebildiğimiz adlara denir.
Örnek: Sevgi, ahlak, kötü, …
Aşağıdaki tabloda yer alan somut ve soyut isimleri örnekteki gibi çarpı işareti koyarak işaretleyiniz.
|
SÖZCÜK
|
SOMUT
|
SOYUT
|
SÖZCÜK
|
SOMUT
|
SOYUT
|
|
kapı
|
x
|
|
saygı
|
|
|
|
üzüntü
|
|
x
|
kin
|
|
|
|
kalem
|
|
|
halı
|
|
|
|
sevgi
|
|
|
sevinç
|
|
|
|
korku
|
|
|
kağıt
|
|
|
|
otobüs
|
|
|
melek
|
|
|
|
ahlak
|
|
|
kitap
|
|
|
|
inanç
|
|
|
kötü
|
|
|
|
köpek
|
|
|
arkadaşlık
|
|
|
|
ayakkabı
|
|
|
güneş
|
|
|
|
çirkin
|
|
|
uyku
|
|
|
|
yemek
|
|
|
yatak
|
|
|
|
fedakârlık
|
|
|
güzel
|
|
|
|
el
|
|
|
sevgi
|
|
|
|
çiçek
|
|
|
aşk
|
|
|
|
nefret
|
|
|
Dünya
|
|
|
|
dağ
|
|
|
çirkin
|
|
|
|
iyi
|
|
|
dost
|
|
|
|
insan
|
|
|
bebek
|
|
|
|
tencere
|
|
|
iyi
|
|
|
ALIŞTIRMALAR
|
İSİMLER
|
ANLAMLARINA GÖRE
|
|
ÖZEL
|
CİNS
( TÜR )
|
SOMUT
(MADDE )
|
SOYUT
(MÂNÂ)
|
TEKİL
|
ÇOĞUL
|
TOPLULUK
|
|
sepet
|
|
x
|
x
|
|
x
|
|
|
|
saygılar
|
|
|
|
|
|
|
|
|
toprak
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Aydın
|
|
|
|
|
|
|
|
|
takvimler
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ordu
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Atatürk
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sevgi
|
|
|
|
|
|
|
|
|
radyolar
|
|
|
|
|
|
|
|
|
kafa
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sınıflar
|
|
|
|
|
|
|
|
|
küpe
|
|
|
|
|
|
|
|
|
şans
|
|
|
|
|
|
|
|
|
defterler
|
|
|
|
|
|
|
|
|
deste
|
|
|
|
|
|
|
|
|
kanepe
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Fatma
|
|
|
|
|
|
|
|
|
korku
|
|
|
|
|
|
|
|
|
çocuklar
|
|
|
|
|
|
|
|
|
gazete
|
|
|
|
|
|
|
|
|
melekler
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Nevşehir
|
|
|
|
|
|
|
|
|
iplik
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Avrupa
|
|
|
|
|
|
|
|
|
öğretmen
|
|
|
|
|
|
|
|
|
gemiler
|
|
|
|
|
|
|
|
|
fedakârlık
|
|
|
|
|
|
|
|
|
kediler
|
|
|
|
|
|
|
|
|
düzine
|
|
|
|
|
|
|
|
|
portakal
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cemaatler
|
|
|
|
|
|
|
|
|
turşu
|
|
|
|
|
|
|
|
1. Aşağıdaki kelimelerden hangisi yanlış yazılmıştır?
A) Karkas B) Kagir C) Ahşap D) Betonarme
2. Aşağıdaki kelimelerden hangisinin hecesi fazladır?
A) Semt B) Çift C) Ada D) Halk
3. Hangisi "sandalye" kelimesinin es anlamlısıdır?
A) Kanepe B) Koltuk C) iskemle D) Tabure
4. “İşleyen demir pas tutmaz.” ata sözü aşağıdaki kelimelerden hangisi ile yakından ilgilidir?
A) Okuma B) Oynama C) Demir D) Çalışma
5. Aşağıdaki kişi adlarından hangisi yanlış yazılmıştır?
A) Devran B) idiris C) Zafer D) Ertan
6. Aşağıdaki varlık adlarından hangisi bir balık türüdür?
A) Palamut B) Kereviz C) Muşmula D) Orkide
7. Hangisi hem bir sebze hem de bir balık türünün adıdır?
A) Lüfer B) Barbunya C) Kefal D) İstavrit
8. Askerlerin toplu olarak barındıkları büyük yapılara ne ad verilir?
A) Ordu B) Cephe C) Kışla D) Köşk
9. Adları yazılı hayvanlardan hangisi koşum hayvanı değildir?
A) At B) Sığır C) Koyun D) Katır
10. Yapı bakımından farklı olan kelime hangisidir?
A) Karnabahar B) Kütüphane C) Kilogram D) Kiremitçilik
11. Babanızın kız kardeşine nasıl hitap edersiniz?
A) Yenge B) Hala C) Teyze D) Abla
12. Aşağıdakilerden hangisi bir meyve adıdır?
A) Karanfil B) Zambak C) Kasımpatı D) Greyfurt
13. Hangisi yırtıcı bir kuşun adıdır?
A) Karga B) Kartal C) Serçe D) Keklik
14, Süs hayvanı olarak evimizde beslediğimiz hangisidir?
A) Atmaca B) Kanarya C) Leylek D) Bıldırcın
15. Yaşamını denizde sürdüren hayvan hangisidir?
A) Midye B) Baykuş C) Ördek D) Kaz
16. Aşağıdaki kelimelerden hangisi eş anlamlıdır?
A) Önünde-arkasında B) Irmak-nehir C) Acemi-usta D) Parlak-mat
17. Aşağıdaki kelimelerden hangisi zıt anlamlıdır?
A) Ödev-vazife B) Hedef-amaç C) Müddet-süre D) Geniş-dar
18. Büyük ses uyumu kuralına uymayan kelime hangisidir?
A) Öğretmen B) Eğitmen C) Akşamleyin D) Öğleyin
19. Aşağıdaki sözcüklerden hangisinin ilk harfi daima büyük yazılır?
A) Şakir B) Şiir C) Şişe D) Şeker
20. Yeni Türk Alfabesi kaç yılında kabul edilmiştir?
A) 1.XI. 1928 B) 1.X. 1928 C) 29.IX.1923 D) 23.IV.1920
21. “Kim önce kitabını açtı” cümlesinin sonuna hangi noktalama işareti konur?
A) Virgül B) Nokta C) Soru İşareti D) Ünlem işareti
22. Aşağıdaki kelimelerden hangisinde yapım eki vardır?
A)Salı B) Çalı C) Halı D) Kirli
23. Hangisi türemiş bir sözcüktür?
A) Kağıt B) Berber C) Kömürcü D) Kağıttan
24. Aşağıdaki eklerden hangisi "kalem" kelimesine eklenince yeni anlamda bir sözcük olur?
A)-den B) -lik C) -ler D) -de
25. Hangi kelime sesteş değildir?
A) Ocak B) Yat C) Çay D) Masa
Ön Bilgi: Kısa kalem, soğuk su, üç öğrenci, yeşil çimen … Kısa, soğuk, üç, yeşil gibi sözcükler varlıkların biçimini, durumunu, sayısını, rengini belirtir. Varlıkların özelliklerini bildiren bu sözcükler isimlerden hemen önce gelir.
1. Aşağıdaki sözcüklerle tablodaki varlıkların özelliğini belirten sözcüklerden uygun olanlarıyla tamamlayınız.
|
uslu – yaşlı – kırık – yuvarlak – acı- soğuk – aptal – sıcak – kırmızı – mavi – yüksek
kurnaz – ekşi - inatçı
|
……kırmızı………….... gül ……………………………… karga
……………………………… çorba ……………………………… çocuk
……………………………… top ……………………………… vazo
……………………………… biber ……………………………… limon
……………………………… dondurma ……………………………… deniz
……………………………… tilki ……………………………… keçi
……………………………… dağ ……………………………… adam
2. Aşağıdaki özellik bildiren sözcüklerden sonra uygun olan birer varlık adı yazınız.
çalışkan ……...öğrenci…….... sarı ………………………………
yüksek ……………………………… sıcak ………………………………
küçük ……………………………… büyük ………………………………
uslu ……………………………… soğuk ………………………………
yeşil ……………………………… karanlık ………………………………
3. Aşağıdaki sözcük gruplarında varlığın özelliğini belirten sözcüğü bularak ayraç içine yazınız.
sağlam masa ( …sağlam……...) yaşlı amca ( …………………………..) sulu ayva (……………………………..)
ıslak mendil ( …………………………..) üzgün bayan ( ………………………..) sevimli ayıcık ( …………………..)
yaramaz çocuk ( …………………………..) tatlı elma ( …………………………..) eski ev ( …………………………..)
zor soru ( …………………………..) bozuk saat ( …………………………..) temiz mendil( …………………………..)
